Przedsiębiorstwa przybierają różne formy. W Polsce każdy może podjąć działalność gospodarczą według własnych preferencji, jednak należy wziąć pod uwagę to, jaki rodzaj działalności chcesz prowadzić oraz czy będziesz działał sam czy może ze wspólnikiem. Jaka jest klasyfikacja przedsiębiorstw oraz formy prawne działalności? Czy wielkość przedsiębiorstw oraz forma prawna działalności wpływa na otrzymanie dotacji z Unii? Dowiesz się tego z poniższego artykułu.
Forma prawna działalności, rodzaje przedsiębiorstw
Dotacje unijne przyznawane są osobom fizycznym, jednostkom samorządu terytorialnego, organizacjom pozarządowym oraz firmom – podmiotom, posiadającym status przedsiębiorstwa. Podmioty gospodarcze można rozróżnić dzięki podziale przedsiębiorstw według formy organizacyjnej i prawnej. Podmioty chcące ubiegać się o dotacje unijne nie mają narzucanych ograniczeń na formy prowadzenia działalności.
Można wyróżnić następujące rodzaje przedsiębiorstw:
- jednoosobowa działalność gospodarcza,
- spółka cywilna,
- spółki handlowe:
- spółki osobowe:
- spółka jawna,
- spółka partnerska,
- spółka komandytowa,
- spółka komandytowo – akcyjna,
- spółki kapitałowe:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółka akcyjna.
- spółki osobowe:
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest prowadzona i reprezentowana przez właściciela, będącym wyłącznym właścicielem firmy i odpowiadający za wszystkie jej zobowiązania. Jest to odpowiednia forma dla małych przedsiębiorstw, nie wymagających dużych inwestycji.
Spółka cywilna powstaje na podstawie umowy pomiędzy wspólnikami wnoszącymi do spółki kapitał lub wkład niepieniężny. Każdy wspólnik ma takie same prawa do zysków oraz w zakresie decydowania i reprezentowania spółki na zewnątrz. Wspólnicy odpowiadają swoim osobistym majątkiem za zobowiązania przedsiębiorstwa oraz mają swój odrębny wpis do ewidencji działalności gospodarczej.
Spółka jawna jest podobna do spółki cywilnej, bowiem wspólnicy odpowiadają za zobowiązania przedsiębiorstwa. Spółka ta ma jednak prawo do posiadania swojego własnego majątku oraz nazwy.
Spółka partnerska może zostać założona wyłącznie przez przedstawicieli wolnych zawodów (np. lekarz, prawnik, księgowa, architekt). Za zobowiązania spółki odpowiadają wszyscy jej członkowie, jednak w przypadku powstałych szkód w związku z wykonywaniem zawodów przez członków, wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności.
W spółce komandytowej jeden ze wspólników, nazywany komplementariuszem, odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki, natomiast pozostali wspólnicy (komandytariusze) mają odpowiedzialność ograniczoną do sumy komandytowej, określoną w umowie spółki.
Spółka komandytowo-akcyjna to połączenie cech spółki akcyjnej i spółki komandytowej. Spółkę tworzą komplementariusze oraz akcjonariusze i każda grupa odpowiada za odrębne dziedziny spółki. Za zobowiązania spółki odpowiada komplementariusz.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma osobowość prawną (prowadzi działalność we własnym imieniu), ma prawo do nazwy, posiada własny majątek oraz może być stroną w sądzie. Wspólnikami są osoby, które wniosły odpowiedni wkład rzeczowy lub kapitałowy. Osobisty majątek wspólników nie jest zagrożony.
Spółka akcyjna jest formą spółek dużych i bardzo dużych. Jej właścicielami są osoby, które posiadają akcje danej firmy. Akcje można łatwo kupić lub sprzedać, dlatego właściciele firmy często się zmieniają.
Klasyfikacja przedsiębiorstw ze względu na wielkość
W ubieganiu się o dotację unijną, ważniejsze od formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa, jest klasyfikacja przedsiębiorstwa ze względu na wielkość. Każdej wielkości przedsiębiorstwo ma szansę na otrzymanie dofinansowania z Unii, jednak większość programów skierowanych jest do MŚP, a duże firmy są wyłączone z wielu naborów.
Kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw
Status przedsiębiorstwa (jego wielkość) określa się na podstawie:
- liczby zatrudnionych,
- rocznego obrotu,
- całkowitego bilansu rocznego.
Można wymienić cztery rodzaje statusu przedsiębiorstwa: mikro, mały, średni i duży. Zostały przyjęte następujące kryteria klasyfikacji przedsiębiorstw:
| Status przedsiębiorstwa | Liczba pracowników | Przychody netto i suma bilansowa |
| mikroprzedsiębiorstwo | < 10 | Przychody netto ≤ 2 mln suma bilansowa ≤ 2 mln euro |
| małe przedsiębiorstwo | < 50 | Przychody netto ≤ 10 mln euro lub suma bilansowa ≤ 10 mln euro |
| średnie przedsiębiorstwo | < 250 | Przychody netto ≤ 50 mln euro lub suma bilansowa ≤43 mln euro |
| duże przedsiębiorstwo | ≥ 250 | Przychody netto > 50 mln euro lub suma bilansowa > 43 mln euro |
Powyższe dane przyjmuje się z zamkniętego roku obrotowego. Przedsiębiorstwo zmienia swój status, gdy zostanie przekroczony próg zatrudnienia lub pułap finansowy w ciągu kolejnych dwóch lat. Liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w danym przedsiębiorstwie w ciągu całego uwzględnianego roku.
Klasyfikacja przedsiębiorstw, formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw a dotacje unijne
Największą grupę przedsiębiorstw, które mogą ubiegać się o dotacje, są przedsiębiorstwa sektora prywatnego. Najczęściej nabory organizowane są dla MŚP. Ograniczenia nie są narzucane na formy prowadzenia działalności gospodarczej dla podmiotów ubiegających się o dotację na obszarze Polski. Korzystając ze wsparcia z programów krajowych lub regionalnych, konieczne jest prowadzenie działalności gospodarczej, której siedziba zarejestrowana jest na terenie Polski. Wybór formy organizacyjno-prawnej powinien być dopasowany do celów przedsiębiorstwa oraz charakteru działalności.