Pomoc de minimis to zagadnienie o znaczeniu kluczowym dla przedsiębiorców i instytucji publicznych w Unii Europejskiej. Stanowi ona istotny element wsparcia gospodarczego, mającego na celu utrzymanie równowagi konkurencyjnej i stymulowanie rozwoju przedsiębiorstw. W artykule odpowiemy m.in. na pytanie co to jest pomoc de minimis, kto może ją otrzymać oraz jakie zmiany w zakresie pomocy de minimis są planowane na 2024 r.
Co to jest pomoc de minimis?
Pomoc de minimis jest to szczególny rodzaj pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom przez państwo. Co do zasady każde udzielenie pomocy publicznej przez państwo powinno zostać zgłoszone do Komisji Europejskiej. Wynika to z założenia, że każda pomoc publiczna może zakłócać zdrową konkurencję na europejskim rynku wewnętrznym.
Szczegółowe uregulowania w zakresie pomocy de minimis są zawarte w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2014 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma konieczności zgłaszania pomocy publicznej, której wysokość dla jednego podmiotu gospodarczego w ciągu 3 lat kalendarzowych nie przekracza:
- 200 tys. euro dla firm, które działają w branżach innych niż transport drogowy i nie podlegają wyłączeniom określonym w przepisach,
- 100 tys. euro dla firm z sektora transportu drogowego towarów (z wyjątkiem usług zintegrowanych).
Kto może otrzymać pomoc de minimis?
Pomoc de minimis może co do zasady może otrzymać każdy przedsiębiorca, który został objęty konkretnym programem pomocowym, nie przekroczył limitu pomocy oraz nie prowadzi działalności w sektorach objętych wykluczeniem.
Sektory wykluczone z pomocy de minimis to:
- rybołówstwo i akwakultura,
- produkcja podstawowych produktów rolnych,
- przetwórstwo i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach:
- kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów podstawowych lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą;
- kiedy przyznanie pomocy zależy od faktu przekazania jej w części lub w całości producentom podstawowym;
- działalność związana z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich,
- pomoc uwarunkowana pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.
Kiedy pomoc publiczna jest pomocą de minimis?
Pomoc publiczna oznacza wszelkie działania podjęte przez państwo, które mają na celu poprawienie konkurencyjności określonej firmy w porównaniu do jej konkurentów. Z kolei pomoc „de minimis” również jest formą pomocy publicznej, ale ma zdecydowanie inną naturę.
W Unii Europejskiej obowiązuje zakaz udzielania pomocy publicznej, co jest uregulowane w Traktacie o Wspólnocie Europejskiej. Jednakże pomoc „de minimis” stanowi wyjątek od tego zakazu i jest dozwolona, ale tylko w ograniczonej wysokości, wynoszącej 200 tys. euro w okresie trzech lat (lub 100 tys. euro dla firm z sektora transportu drogowego towarów). Jeśli łączna kwota pomocy przekracza te limity, konieczne jest zgłoszenie jej Komisji Europejskiej.
Główne formy udzielania pomocy de minimis
Pomoc de minimis może przybierać wiele różnych form i jest stosowana w różnych sektorach gospodarki. Oto kilka przykładów, w jakich może być udzielana pomoc de minimis:
- Dotacje i ulgi podatkowe
- Umorzenie odsetek ZUS
Przedsiębiorstwa mogą otrzymać ulgę polegającą na umorzeniu części opłat składek na ZUS.
- Ulgi i zwolnienia podatkowe
Państwo może udzielić przedsiębiorstwom ulg podatkowych lub zwolnień podatkowych, zmniejszając ich obciążenia podatkowe.
- Dotacje na inwestycje
Przedsiębiorstwa mogą otrzymać dotacje na sfinansowanie projektów inwestycyjnych, które mogą obejmować zakup nowego sprzętu, rozbudowę zakładu produkcyjnego lub modernizację infrastruktury.
- Dofinansowanie szkoleń
Firmy mogą otrzymać wsparcie finansowe na organizację szkoleń dla swoich pracowników w celu poprawy ich kwalifikacji i umiejętności.
- Jednorazowa amortyzacja środka trwałego
Przedsiębiorstwa mogą skorzystać z możliwości jednorazowej amortyzacji na zakup środka trwałego, co pozwala na szybsze uwzględnienie kosztów w księgach.
- Tzw. “miękkie kredytowanie”
- Pożyczki i kredyty preferencyjne: Udzielanie przedsiębiorcom pożyczek lub kredytów o preferencyjnych warunkach, takich jak niższe oprocentowanie lub dłuższy okres spłaty.
- Odroczenie lub rozłożenie na raty podatku lub zaległości podatkowej: Przyznanie przedsiębiorstwu możliwości odroczenia płatności podatku lub rozłożenia go na raty.
- Poręczenia i gwarancje
Zapewnienie przedsiębiorstwu gwarancji finansowej przez państwo lub instytucje publiczne, co może pomóc w uzyskaniu kredytu lub pożyczki na korzystniejszych warunkach.
Jak sprawdzić ile mam pomocy de minimis?
Aby sprawdzić, ile otrzymało się pomocy de minimis, wystarczy wejść na stronę internetową Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) i przejść do zakładki „Pomoc publiczna”. Następnie należy wybrać opcję „Dane o udzielonej pomocy – SUDOP”. Można też dostać się tam bezpośrednio pod adresem: https://sudop.uokik.gov.pl/home
Na stronie SUDOP należy podać numer identyfikacji podatkowej (NIP) firmy, której pomoc chcemy sprawdzić. Nazwa firmy zostanie automatycznie pobrana z bazy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). W kolejnym kroku należy zaznaczyć „pomoc de minimis”. Dodatkowo, możemy ograniczyć zakres czasowy, wybierając określony okres z kalendarza lub korzystając z opcji „tylko 3 lata wstecz”.
Po wybraniu odpowiednich kryteriów należy kliknąć na granatowy przycisk „Wyszukaj według wybranych kryteriów”. Po zaakceptowaniu swojego wyboru zostanie wygenerowany plik PDF, który zawiera informacje dotyczące daty i zakresu pomocy, a także podstawę prawną jej udzielenia.
Pomoc de minimis – zmiany od 2024 r.
Komisja Europejska ma w planach wprowadzenie nowego przepisu regulującego wsparcie de minimis w okresie 2024-2027, który zastąpi obowiązujący do dnia 31 grudnia 2023 r. rozporządzenie KE nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Nowa propozycja przewiduje kilka ważnych zmian, w tym:
- Podniesienie limitu pomocy de minimis z obecnych 200 tys. euro do 300 tys. euro w okresie 3 lat dla jednego przedsiębiorcy.
- Usunięcie odrębnego limitu pomocy de minimis dla firm działających w sektorze transportu drogowego towarów, który obecnie wynosi 100 tys.euro.
- Wprowadzenie centralnego rejestru pomocy de minimis, w którym będą gromadzone informacje o wsparciu udzielanym przez wszystkie organy państw członkowskich.
- Zmianę sposobu obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu limitu de minimis.
(Ta kwestia nie jest jeszcze ostatecznie rozstrzygnięta przez Komisję Europejską).
Pytania i odpowiedzi
Co to jest pomoc de minimis?
Pomoc de minimis to pomoc publiczna dla przedsiębiorców, która ze względu na swój charakter i ograniczoną wysokość nie podlega notyfikacji do Komisji Europejskiej.
Czy pomoc de minimis jest pomocą publiczną?
Każda pomoc de minimis jest rodzajem pomocy publicznej, ponieważ jest to wsparcie udzielane przez instytucje publiczne. Jednak nie każda pomoc publiczna jest pomocą de minimis. Aby pomoc publiczna stała się pomocą de minimis muszą zostać spełnione pewne warunki opisane w artykule.
Czy dotacja jest pomocą de minimis?
Dotacja może być pomocą de minimis, o ile spełnia określone kryteria i ograniczenia zdefiniowane w przepisach dotyczących pomocy de minimis. Aby dotacja była uznawana za pomoc de minimis, musi spełnić warunki opisane w artykule.
Jakie są limity pomocy de minimis?
Aktualnie obowiązują dwa limity pomocy de minimis, do 100 tys. EUR brutto w przypadku firm zajmujących się drogowym transportem towarów, do 200 tys. EUR brutto w przypadku pozostałych firm, które nie są wyłączone z uzyskania pomocy de minimis.
Czym jest gwarancja de minimis?
Przedsiębiorcy z sektora MŚP mogą w ramach pomocy publicznej skorzystać z gwarancji de minimis. Jest to zabezpieczenie spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).