Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027
Autor: Magdalena Grajda
5 min czytania
Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 wspiera rozwój wschodnich województw Polski. Jego głównym celem jest utrwalenie warunków sprzyjających konkurencyjności gospodarki oraz wyższej jakości życia na obszarach Polski Wschodniej.
Co to jest program FEPW?
Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021 – 2027 jest kontynuacją wcześniejszych programów: Programu Rozwoju Polski Wschodniej 2007 – 2013 oraz Programu Polski Wschodniej 2014 – 2020. Jego zadaniem jest wspieranie wschodniej części Polski – najsłabiej rozwiniętej części kraju. Głównym celem programu jest utrwalenie warunków sprzyjającym konkurencyjności gospodarki oraz wyższej jakości życia na obszarach Polski Wschodniej. Wyodrębnione zostały również cele szczegółowe, które przyczynią się do osiągnięcia celu głównego. Są to:
- Wzmacnianie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw.
- Wzmacnianie atrakcyjności osadniczej miast i podniesienie jakości życia mieszkańców w dobie zmian klimatu.
- Wzmocnienie dostępności transportowej makroregionu.
- Wzrost wykorzystania potencjału turystyki dla rozwoju.
- Zapewnienie efektywnego systemu zarządzania i wdrażania Programem.
Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej otrzymał budżet z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, który wynosi ponad 12 mld złotych. Dzięki inwestycji takiej puli pieniędzy, w rezultacie z programu skorzystają wszyscy mieszkańcy Polski Wschodniej, inwestorzy oraz turyści. Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej może polepszyć jakość życia w tych regionach oraz przyspieszyć ich rozwój.
Dla kogo Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej?
Program FEPW obejmuje 5 województw: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko – mazurskie oraz część województwa Mazowieckiego (z wyłączeniem Warszawy i otaczających jej powiatów).
Z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej mogą skorzystać:
- mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące lub zamierzające prowadzić działalność na terenie Polski Wschodniej;
- ośrodki innowacji;
- operatorzy dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych;
- parki narodowe;
- jednostki samorządu terytorialnego;
- PKP PLK S.A. i PKP S.A.;
- organizacje pozarządowe.
Na co są Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej?
Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej wspiera działania wschodnich województw. Przeznaczony jest on na:
- rozwój biznesu,
- inteligentne sieci dystrybucji energii,
- zrównoważona turystyka,
- ochrona bioróżnorodności,
- adaptacja do zmian klimatu i niskoemisyjna mobilność,
- nowoczesny transport.
Wyodrębnione zostały cztery obszary działania, w ramach których program FEPW udziela wsparcia. Są to:
- przedsiębiorczość: regiony Polski Wschodniej charakteryzują się niskim poziomem rozwoju przedsiębiorczości, w stosunku do reszty kraju. Przedsiębiorstwa na wschodzie wyróżniają się niską innowacyjnością, niskim poziomem aktywności inwestycyjnej, niedostatecznym zasobem środków trwałych oraz w małym stopniu wykorzystują nowoczesne technologie. Te czynniki są powodem niskiej konkurencyjności firm, dlatego głównym celem pomocy jest wzrost produktywności i innowacyjności MŚP.
- energia i klimat: stan sieci dystrybucyjnej we wschodnich województwach, stan techniczny, a także brak sieci zapewniających wymagane dla przemysłu napięcie na wybranych obszarach jest powodem do inwestycji w obszarze energetyki. Niezbędne jest również wsparcie odporności miast na zmiany klimatu i zagrożeń (wichury, osuwiska, powodzie ze strony rzek, koncentracja zanieczyszczeń powietrza i mrozy). Województwa wschodnie charakteryzują się licznymi obszarami NATURA 2000, dlatego wspierana jest ochrona przyrody i bioróżnorodności (w tym udrażnianie i przywracanie ciągłości korytarzy ekologicznych o znaczeniu ponadregionalnym). Przez niską gęstość zaludnienia, niski wskaźnik urbanizacji oraz niewielką liczbę miast, w których transport publiczny jest atrakcyjniejszy od indywidualnego, występują niekorzystne uwarunkowania dla rozwoju transportu publicznego. Dlatego program FEPW finansuje ekologiczne, zintegrowane sieci transportu miejskiego, dla zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i zwiększenia efektywności systemu transportowego.
- transport – infrastruktura drogowa i kolejowa: przez peryferyjne położenie wschodnich województw i ich słabszy rozwój infrastruktury sieciowej, FEPW wesprze rozwój dróg wskazanych w Regionalnych Planach Transportowych, głównie będą to inwestycje poprawiające dostęp do sieci TEN-T. Infrastruktura kolejowa, która jest w słabym stanie, zostanie również wsparta przez program FEPW.
- zrównoważona turystyka: Polska Wschodnia ma do zaoferowania wiele walorów przyrodniczych i historycznych, jednak jej oferta turystyczna charakteryzuje się niższym standardem niż w pozostałej części Polski. Wschodnie województwa mają zbyt niską ilość szlaków turystycznych, dlatego wsparcie z programu FEPW przeznaczone będzie na inwestycje w infrastrukturę, wokół której będzie funkcjonował zintegrowany produkt turystyczny.
Nabory wniosków do programu FEPW
Wnioski o dofinansowanie z programu FEPW przyjmują różne instytucje, w zależności, od rodzaju projektu. Takimi instytucjami są: PARP, MKiŚ, NFOŚiGW, CUPT. Aby sprawdzić, jaka instytucja przyjmuje wniosek na dany projekt, należy wejść na stronę Programu FENG, następnie w zakładce "Nabory wniosków" pobrać aktualny harmonogram, w którym są również informacje o terminach naborów na poszczególne projekty, a także przewidziana kwota dofinansowania.
Wnioski rozstrzygane będą w trybie konkurencyjnym lub niekonkurencyjnym, jednak podstawowym sposobem wyboru jest procedura konkurencyjna, a kryteria wyboru projektów będą uwzględniały kryteria promujące ekologiczne rozwiązania w projektach.